Aşı hastalıklara karşı bağışıklık sağlamak amacıyla vücuda verilen bir maddedir. Aşı ile hastalığa neden olan mikroorganizmanın antijeni vücuda verilir ve vücut bu antijene karşı özel antikorlar üretir.
Bu sayede aşı ile pasif bağışıklık sağlanmış olur. Vücut daha sonra bu mikroorganizma ile karşılaştığı zaman antikorlar devreye girer ve hastalık oluşması engellenir.
Aşı Çeşitleri Nelerdir?
Aşılar hastalık etkenine göre farklı metotlarla üretilir. Aşıların yapılma şekli farklı olsa bile vücutta oluşturduğu tepki aynıdır.
Aşılar;
mRNA aşı son zamanlarda üretilen bir aşıdır. Özellikle kovid enfeksiyonunu önlemek amacıyla daha yeni piyasaya sürülmüştür.
Canlı Aşılar
Canlı Aşılar hastalık etkeninin özel koşullarda zayıflatılması ile elde edilir. Hastalık etkeni tamamen öldürülmemiştir sadece hastalık yapma özelliği zayıflatılmıştır. Canlı aşılar inaktif yani ölü aşılara göre daha güçlü bir bağışıklık sağlar. Bunun nedeni de bağışıklık sisteminde bulunan T lenfositlerini uyarmasıdır. Canlı aşılar bağışıklık sisteminde sorun olan kişilere kesinlikle uygulanmaz.
Canlı Aşılar Nelerdir?
Aşı çok eski yıllardan beri kullanılan bir yöntemdir.
Canlı aşılar;
Aşılar daha çok çocukluk çağında yapılsa da her yaşta uygulanabilir.
Ölü Aşılar
Ölü aşılar iki şekilde üretilir. İlk yöntem hastalık etkeninin tamamı öldürülmüştür ve bu şekilde elde edilmiştir. İkinci yöntem ise hastalık etkeninin sadece belirli bir kısmı kullanılmıştır. Son zamanlarda Çin’in ürettiği inaktif kovit aşısında etkenin sadece belirli bir kısmı kullanılmıştır.
Ölü Aşılar Nelerdir?
Ölü aşılar şunlardır;
Kimlere Aşı Yapılmaz
Aşı herkese uygulanmaz. Aşıda ki temel mantık vücuda verilen yabancı bir maddeye karşı antikor elde etmektir. Fakat bazı durumlarda bağışıklık sistemi çok zayıf olduğu için yeterli bağışıklık elde edilemez. Özellikle kanser tedavisi gören, bağışıklık sistemi baskılanmış olan, organ nakilli olan kişilere kesinlikle canlı aşı yapılmaz. Aksi halde enfeksiyona ve bağışıklık sisteminin iyice çökmesine neden olabilir.